Âm vị học Tiếng_Pazeh

Tiếng Pazeh có 17 phụ âm, 4 nguyên âm đơn, 4 nguyên âm đôi (-ay, -aw, -uy, -iw).[7]

Phụ âm[8]
MôiĐầu lưỡi1VòmNgạc mềmThanh hầu
Mũimnŋ
Tắcp bt dk ɡ3(ʔ)2
Xáts z4xh5
Rɾ
Tiếp cậnljw
  1. /t/ và /d/ chính xác thì khác nhau về vị trí phát âm; /d/ là âm chân răng hay trước chân răng, còn /t/ (cũng như /n/) là âm liên răng. Những âm chân răng khác thường là âm trước chân răng hay sau răng.
  2. Phân bổ của âm tắc thanh hầu [ʔ] mang tha âm tính, xuất hiện giữa hai nguyên âm giống nhau, trước nguyên âm đầu từ và sau nguyên âm cuối từ.
  3. /ɡ/ trở thành [ɣ] giữa hai nguyên âm
  4. /z/ là trên thực tế là âm tắc xát [dz], chỉ xuất hiện ở đầu âm tiết.[9]
  5. /h/ có thể là âm thanh hầu [h] hay âm yết hầu ([ħ]) và đôi khi khó phân biệt với /x/

Dù tiếng Pazeh phân biệt âm chặn (tắc, xát, tắc xát) vô thanh ở đầu âm tiết, sự phân biệt này biến mất ở cuối âm tiết đối với âm tắc môi và ngạc mềm (chỉ có /p/ và /k/, không có /b/ hay /g/) (/d/ được vô thanh hoá nhưng vẫn phân biệt với /t/). /l/ và /n/ ở cuối âm tiết hợp nhất thành /n/.[10]

Nguyên âm[11]
TrướcGiữaSau
Đóngiu
Vừa(ɛ)ə(o)
Mởa

Nguyên âm vừa [ɛ] và [o] lần lượt là tha âm của nguyên âm đóng /i/ và /u/.

  • /i/ và /u/ hạ thấp khi ở cạnh /h/.
  • /u/ hạ thấp trước /ŋ/. [u] và [o] biến thiên tự do trước /ɾ/
  • khi láy thì từ cho ra sau khi láy có thể mang tha âm [ɛ] và [o] thậm chí nếu /i/ và /u/ không ở trong môi trường gây ra hạ thấp.
    • /mutapitapih/ → [mu.ta..taˈpɛh] ('vỗ vỗ' hay 'vỗ mãi').[12]

/a/ hơi nâng lên khi ở gần /i/.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Tiếng_Pazeh http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/20... http://www.taipeitimes.com/News/taiwan/archives/20... http://udn.com/NEWS/OPINION/X1/5940758.shtml http://www.youmaker.com/video/sv?id=cc0c9909af5e4c... http://blog.xuite.net/hqq.hqq/blog/25870376-%E8%87... //doi.org/10.1353%2Fol.1999.0002 http://glottolog.org/resource/languoid/id/kulo1237 http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=u... http://www.ling.sinica.edu.tw/Files/LL/UploadFiles... https://d-nb.info/gnd/4815843-4